TAM GIỚI – và 6 nẻo luân hồi

 

Tam giới cũng được gọi là Tam hữu là ba cõi của Vòng sinh tử, là nơi mà loài Hữu tình tái sinh trong theo hướng Lục đạo. Khái niệm Tam giới này có thể hiểu là Vũ trụ quan của đạo Phật. Tam giới bao gồm:

 

 | Địa ngục ..... 8 (Bát địa ngục)

                        | Quỷ .....           1

                        | Bàng sinh ...  1

                        | Nhân gian ...  4 (bốn châu khác nhau)

                        | A TU LA

                      

                        |        1.  Tứ Đại Thiên Vương (Tứ Đại Vương Chúng Thiên)

Dục giới →   |        2.  Đao Lợi Thiên (Tam Thập Tam Thiên)

                        |        3.  Dạ Ma Thiên

                        |        4.  Đô Sử Đa Thiên

                        |        5.  Lạc Biến Hóa Thiên

                        |        6.  Tha Hóa Tự Tại Thiên

                       

                        |                             1.  Phạm Chúng Thiên

                        | Sơ Thiền ... 3:   2.  Phạm Phụ Thiên

                        |                             3.  Đại Phạm Thiên

                        |

                        |                             1.  Thiểu Quang Thiên

                        | Nhị Thiền ... 3:   2.  Vô Lượng Quang Thiên

                        |                              3.  Quang Âm Thiên (Cực Quang Tịnh Thiên)

                        |

                        |                              1. Thiểu Tịnh Thiên

Sắc giới 17 → | Tam Thiền ... 3:  2. Vô Lượng Tịnh Thiên

                        |                              3. Biến Tịnh Thiên

                        |

                        |                             1  Vô Vân Thiên

                        |                             2  Phúc Sinh Thiên

                        |                             3  Quảng Quả Thiên

                        | Tứ Thiền ... 8:   4  Vô Phiền Thiên

                        |                             5  Vô Nhiệt Thiên

                        |                             6  Thiện Hiện Thiên

                        |                             7  Thiện Kiến Thiên

                        |                             8  Sắc Cứu Kính Thiên

                       

                                                       1   Không Vô Biên Xứ

  Vô Sắc giới                    ...  4:     2  Thức Vô Biên Xứ

                                                       3  Vô Sở Hữu Xứ

                                                       4  Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ

 

 

 

 

 

1. Dục giới có Ái dục về giới tính và những ái dục khác.

 

Trong dục giới có những loại hữu tình sau:

 

Ngạ quỷ

Địa ngục

Loài người

Súc sinh

A-tu-la

 

Sáu cõi Thiên

 

1. Tứ thiên vương

2. Đao lợi hay Tam thập tam thiên

3. Dạ-ma hoặc Tu-dạ-ma thiên

4. Đâu-suất thiên

5. Hoá lạc thiên

6. Tha hoá tự tại thiên

 

2. Sắc giới : các vị ở đây thuộc nam tính nhưng đã chấm dứt mọi dục tính, ăn uống, nhưng còn có khoái lạc. Đây là thế giới của các thiên nhân trong cõi Thiền (sa. dhyāna). Hành giả tu tập thiền định có thể tái sinh trong cõi sắc. Sắc giới gồm bốn cõi, mỗi cõi lại được chia làm nhiều cõi thiên khác nhau:

 

Sơ thiền thiên với ba cõi thiên sau:

 

Phạm thân thiên

Phạm phụ thiên

Đại phạm thiên

 

Có hệ thống ghi thêm cõi thiên thứ tư của Sơ thiền thiên là Phạm chúng thiên

Nhị thiền thiên (二禪天) với ba cõi sau:

 

Thiểu quang thiên (少光天, sa. parīttābha);

Vô lượng quang thiên (無量光天, sa. apramāābha);

Cực quang tịnh thiên (極光淨天, sa. abhāsvara, cựu dịch là Quang âm thiên 光音天).

Tam thiền thiên (三禪天) bao gồm:

Thiểu tịnh thiên (少淨天, sa. parīttaśubha);

Vô lượng tịnh thiên (無量淨天, sa. apramāaśubha);

Biến tịnh thiên (遍淨天, sa. śubhaktsna).

Tứ thiền thiên (四禪天) gồm có:

Vô vân thiên (無雲天, sa. anabhraka);

Phúc sinh thiên (福生天, sa. puyaprasava);

Quảng quả thiên (廣果天, sa. bhatphala);

Vô tưởng thiên (無想天, sa. asājñika);

Vô phiền thiên (無煩 , sa. avha);

Vô nhiệt thiên (無熱 , sa. atapa);

Thiện kiến thiên (善見天, sa. sudarśana);

Sắc cứu kính thiên (色究竟天, sa. akaniṣṭha);

Hoà âm thiên (和音天, sa. aghaniṣṭha);

Đại tự tại thiên (大自在天, sa. mahāmaheśvara).

Có sách xếp Vô tưởng thiên, Vô phiền thiên, Vô nhiệt thiên, Thiện kiến thiên, Sắc cứu kính thiên, Hoà âm thiên dưới tên Tịnh phạm thiên (淨梵天), không thuộc về Tứ thiền thiên.

 

3. Vô sắc giới (無色界, sa. arūpaloka, arūpadhātu, bo. gzugs med khams གཟུགས་མེད་ཁམས་, gzugs med kyi khams གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་): thế giới này được tạo dựng thuần tuý bằng tâm thức và gồm Bốn xứ (sa. arūpasamādhi). Vô sắc giới gồm:

Không vô biên xứ (zh. 空無邊處, sa. ākāśanantyāyatana);

Thức vô biên xứ (zh. 識無邊處, sa. vijñānanantyāyatana);

Vô sở hữu xứ (zh. 無所有處, sa. ākicanyāyatana);

Phi tưởng phi phi tưởng xứ (zh. 非想非非想處, sa. naivasajñā-nāsajñāyatana)

Hành giả tu học Tứ thiền bát định có thể tái sinh vào bốn xứ này.

 

 

 | Địa ngục ..... 8 (Bát địa ngục)

                        | Quỷ .....           1

                        | Bàng sinh ...  1

                        | Nhân gian ...  4 (bốn châu khác nhau)

                        | A TU LA

                      

                        |        1.  Tứ Đại Thiên Vương (Tứ Đại Vương Chúng Thiên)

Dục giới →   |        2.  Đao Lợi Thiên (Tam Thập Tam Thiên)

                        |        3.  Dạ Ma Thiên

                        |        4.  Đô Sử Đa Thiên

                        |        5.  Lạc Biến Hóa Thiên

                        |        6.  Tha Hóa Tự Tại Thiên

                       

                        |                             1.  Phạm Chúng Thiên

                        | Sơ Thiền ... 3:   2.  Phạm Phụ Thiên

                        |                             3.  Đại Phạm Thiên

                        |

                        |                             1.  Thiểu Quang Thiên

                        | Nhị Thiền ... 3:   2.  Vô Lượng Quang Thiên

                        |                              3.  Quang Âm Thiên (Cực Quang Tịnh Thiên)

                        |

                        |                              1. Thiểu Tịnh Thiên

Sắc giới 17 → | Tam Thiền ... 3:  2. Vô Lượng Tịnh Thiên

                        |                              3. Biến Tịnh Thiên

                        |

                        |                             1  Vô Vân Thiên

                        |                             2  Phúc Sinh Thiên

                        |                             3  Quảng Quả Thiên

                        | Tứ Thiền ... 8:   4  Vô Phiền Thiên

                        |                             5  Vô Nhiệt Thiên

                        |                             6  Thiện Hiện Thiên

                        |                             7  Thiện Kiến Thiên

                        |                             8  Sắc Cứu Kính Thiên

                       

                                                       1   Không Vô Biên Xứ

  Vô Sắc giới                    ...  4:     2  Thức Vô Biên Xứ

                                                       3  Vô Sở Hữu Xứ

                                                       4  Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ

 

 

Chúng sanh ở Dục giới là 12 loại:

1. Địa ngục,

2. Súc sinh,

3. Ngạ quỷ,

4. Nhân,

5. A Tu La,

6. Tứ Thiên Vương,

7. Đao Lợi Thiên,

8. Dạ Ma Thiên,

9. Đâu Suất Thiên,

10. Hóa Tự Tại Thiên,

11. Tha Hóa Tự Tại Thiên,

12. Ma Thiên).