Quán tưởng sự bất tịnh để đoạn trừ Sắc Dục
Ðức Phật thuyết pháp: “Tứ Niệm xứ” cho cả đoàn nghe.
- Hỡi các thiện nam thiện nữ nhân: Công chúa Vô Song, xưa nay nổi
tiếng kiêu căng vì ỷ mình có nhan sắc, nhưng không biết sắc đẹp chỉ tạm bợ
một thời gian, dù có lấy phấn son nhung gấm ngọc ngà, bao bọc ở ngoài
cũng không che được mắt người trí tuệ. Vừa rồi Như Lai phóng quang để
trong pháp hội nhận rõ, thân người là bất tịnh, dù đương buổi niên hoa,
nhưng không tắm thì hôi, đại tiểu vẫn thối, ghèn đờm mũi dãi, mồ hôi huyết
khí tim gan phèo phổi v.v… mỗi chổ lại có vô số vi trùng rúc rẩy, phá hoại
hoành hành thân thể chúng sanh trong từng sát na, thân thể chỉ là một đống
nhơ nhớp đáng ghê tởm đối với người có trí tụê, ta lại quán sát do sáu căn
xúc đối với sáu trần, lảnh thọ cảnh đẹp thì sanh tâm ưa, ưa thì muốn tất cả
cái ưa về mình; lãnh thọ cảnh xấu lại sanh tâm ghét, ghét thì muốn đùa cái
ghét cho người, nhưng mới ưa, thì ưa khó đến, đuổi ghét thì ghét không đi.
Chung qui không ngoài khổ vui đối đải.
Như Lai thấy chúng sanh trong tam giới, ngồi bàn chuyện khổ vui,
thật không khác hai tù nhân nói chuyện khổ vui trong lao ngục. Chỉ có khi
nào ra khỏi lao ngục lấy lại được tự do mới thật vui vậy. Cũng như thế,
chúng sanh còn ở trong lao ngục tam giới thì không thể nói chuyện khổ vui
được, chỉ khi nào thoát khỏi lao ngục tam giới mới gọi là an vui chân thật.
- Này các thiện nam tử, thiện nữ nhân:
Ta lại quán sát các pháp là vô ngã, phân tể đầu số (chia chẻ quán sát) từ nhân
sanh đến vũ trụ, đều do nhân duyên kết hợp mà thành, thật không có cái
“ngã” thật thể, không có cái ngã tồn tại, người trí tụê quán vạn pháp đều như
huyển nên không đắm trước…
Và ta lại quán tâm thức (vọng, tâm, ý thức) là vô thường, khi thương
khi ghét, lúc giận lúc vui đều do ý thức phân duyên rồi phân biệt chấp trước
điên đảo, vì vậy mà kiếp luân hồi trong biển sanh tử.
Như Lai vì quán sát: Thân bất tịnh, tâm vô thường, thọ thị khổ, pháp
vô ngã… nên đoạn trừ được ân ái, dứt bỏ hẳn lợi danh, vào núi tuyết tu khổ
hạnh và chứng được bốn đức Niết Bàn: “Thường, Lạc, Ngã, Tịnh”